Onrechtmatig wonen is een breed begrip. Zodra een huurder zich niet houdt aan de algemene huurvoorwaarden, doet hij of zij aan onrechtmatig wonen. Doordat er zoveel onder onrechtmatig wonen valt, hebben we er als woningcorporatie helaas ook vaak mee te maken.
We hebben bij de Alliantie prestatieafspraken gemaakt om onrechtmatig wonen zoveel mogelijk terug te dringen. Maar doordat het opsporen ervan handwerk is, is het een hele uitdaging om die afspraken ook na te komen. Het aantal meldingen is groot en elke melding is uniek. Dat maakt het soms lastig voor collega’s om het overzicht te houden en te bepalen waar we als eerste op afstappen. Kunnen we dit slimmer doen met behulp van data?
Het gebruik van algoritmes is bij de Alliantie niet nieuw. We gebruiken dit al om de huurprijzen voor onze woningen te voorspellen. Maar een algoritme kan nog veel meer, zolang je maar de juiste data aanlevert. Daarom zijn we gaan kijken hoe we een algoritme in kunnen zetten voor het opsporen van onrechtmatig wonen.
Onrechtmatig wonen wordt vaak gesignaleerd door een buur of een collega. Ze maken een melding, die in onze werkvoorraad terecht komt. Deze lijst vormt de basis voor het algoritme. Dat betekent dat het algoritme reactief werkt: we hebben dus altijd eerst een melding over onrechtmatig wonen ontvangen, voordat we een woning überhaupt gaan onderzoeken. Elke melding die binnenkomt moet uiteindelijk worden onderzocht.
Zodra een melding in onze administratie is toegevoegd, gaat het algoritme aan de slag. Op basis van de beschikbare informatie, doet het algoritme een aanbeveling van de prioriteit die de melding moet krijgen ten opzichte van de andere meldingen. Het algoritme leert van eerder afgesloten meldingen. Is daar onrechtmatig wonen geconstateerd of was het vals alarm. Daarnaast worden een paar business rules toegevoegd aan de prioritering. Bijvoorbeeld als de melding afkomstig is van de politie, dan heeft het altijd de hoogste prioriteit.
We vinden het belangrijk dat het algoritme niet zelfstandig beslissingen maakt. Daarom geeft het algoritme een aanbeveling voor prioritering. Medewerkers kunnen en mogen hiervan afwijken. Bijvoorbeeld als zij meer informatie hebben dan het algoritme of als zij vanuit hun expertise denken dat het anders zit. Ook zegt het algoritme niet of ergens sprake is van onrechtmatig wonen: dat is aan de medewerker om vast te stellen.
De prioriterings wordt getoond als score in een dashboard. Het dashboard gebruiken collega’s om een planning te maken van de meldingen die zij gaan onderzoeken. Het is vaak ondersteunend in de discussie welke meldingen die dag worden opgepakt.
Het algoritme is nog volop aan het leren. Het algoritme leert ook van nieuwe vormen van onrechtmatig wonen. Hoe meer data we invoeren, hoe beter het algoritme gaat werken. Dit helpt dus bij een efficiëntere bedrijfsvoering en uiteindelijk zorgt het ervoor dat er meer woningen beschikbaar blijven voor sociale huurders.
N.B. Door een ICT-technische uitdaging, werkt het algoritme momenteel niet.