Brandveilig wonen: tips van brandweerman Edo Brouwer  

Brand in je woning, daar moet je niet aan denken! Toch kan het gebeuren. Medewerker brandveilig leven van de afdeling Risicobeheersing en wijkbrandweerman, Edo Brouwer geeft regelmatig voorlichting over brandveilig wonen. “Een brand kun je niet voorkomen, maar je kunt de kans dat je slachtoffer wordt wel zo klein mogelijk maken.” 

Televisies, scootmobielen, vaatwassers… in zijn carrière als beroepsbrandweerman bluste Edo Brouwer al heel wat branden. Tegenwoordig richt hij zich op bewustwording en gedragsverandering en geeft hij regelmatig voorlichtingen over brandpreventie. Een paar dagen geleden nog stond hij namens woningcorporatie de Alliantie voor een groep senioren.

In de nieuwe Omgevingswet (artikel Besluit Bouwwerken Leefomgeving, red.) die sinds 1 januari van kracht is, staat het glashelder: het is verboden om in een woongebouw scootmobielen te parkeren in de vluchtroute. Dat roept vanzelfsprekend een hoop vragen op. “Dat snap ik heel goed. Want waar laat je je scootmobiel dan? Gelukkig hebben verschillende woongebouwen van de Alliantie inmiddels een aparte ruimte om scootmobielen te parkeren én op te laden.” 

Houd vluchtroutes vrij

De scootmobiel is slechts een voorbeeld. Waar het om draait is dat de vluchtroute in een woning of in een gemeenschappelijke ruimte van een woongebouw altijd vrij van obstakels moet zijn. “De scootmobiel is wel een goed voorbeeld,” licht Edo toe. “Deze wordt vaak op de gang gezet en dat is ook meteen de vluchtroute van een woongebouw. Daar komt bij dat een scootmobiel een accu heeft. Zo’n accu, net als die van een elektrische fiets trouwens, levert brandgevaar op.”

Foto: Bewoners van het woongebouw aan de Duitslandstraat kunnen sinds kort hun scootmobiel in de parkeergarage parkeren en opladen.   

Om mensen bewust te maken van de gevaren laat Edo tijdens voorlichtingen video’s zien waaruit blijkt dat het in een mum van tijd mis kan gaan. “Stel je woont in een flat van 6 hoog op de 1e verdieping. Je fleurt de centrale hal op met een kerstboom. Hij is wat groter dan je dacht en staat deels in de vluchtroute. Dan ontstaat er kortsluiting en de boom vat vlam. Wist je dat je dan de belangrijkste vluchtroute voor alle bewoners hebt afgesloten? Door mensen te informeren en bewust te maken van de gevaren bij brand willen wij dat zij zelf het gevaar inzien waardoor ze hun gedrag en handelen aanpassen.” 

Minder tijd om te vluchten 

Over brand denken we liever niet na. Bovendien voelen we ons thuis veilig. Een gevoel van: we hebben al 30 jaar geen brand gehad, dus die zullen ook we niet zo snel krijgen. Edo benadrukt dat een woning van nu niet te vergelijken is met een woning van 30 jaar geleden. “Vroeger had je veel meer tijd om te vluchten. Meubels waren vooral gemaakt van eiken. Dat maakte plaats voor kunststof en verlijmde producten. Die hebben een heel ander verbrandingspatroon. De boel staat veel sneller in lichtelaaie en bovendien zorgen ze voor veel meer rook en giftige gassen. Daarnaast hebben we tegenwoordig meer apparaten in huis en die vergroten de kans op brand aanzienlijk. Het is niet dat ik mensen bang wil maken, maar ze moeten zich wel bewust zijn van de gevaren.”  

Rookmelders op vluchtroute 

Om de kans op brand te verkleinen, is sinds 1 juli 2022 een rookmelder in iedere woning verplicht. Toch adviseert de brandweer om meer dan 1 rookmelder op te hangen. “Met 1 rookmelder ben je slechts voor 25% veilig,” zegt Edo. In veel gevallen hangt een rookmelder op de gang, terwijl de meeste woningbranden ontstaan in de woonkamer, keuken of slaapkamer. “Tijdens een voorlichtingsavond vraag ik mensen vaak of ze denken wakker te worden van rook. Wat mensen vaak niet weten is dat je niets ruikt als je slaapt. Je hebt dus een extra reukorgaan nodig en dat is die rookmelder.” Als je het Edo vraagt dan hangt er in alle verblijfsruimtes van een woning een rookmelder. Behalve dan in de badkamer en misschien de keuken, want daar gaat een rookmelder onnodig af. “Tegelijk realiseer ik me dat dit wellicht te veel gevraagd is. Rookmelders op de vluchtroute is al een heel goed begin.” 

Verklein de kans op brand 

Een brand is niet altijd te voorkomen. Maar als je de adviezen van de brandweer opvolgt, kun je de kans op brand wel aanzienlijk verkleinen. “Een brand is vaak een samenloop van omstandigheden,” licht Edo toe. “Je kunt wel 10 rookmelders ophangen, maar als je alle deuren open laat staan dan geef je rook alle ruimte.” Hoe groter de rookontwikkeling, hoe kleiner de kans dat je binnen 3 minuten veilig buiten staat. En als je spullen op de vluchtroute zet, dan is de kans dat je slachtoffer wordt ook veel groter. “Laatst was ik bij een mevrouw op bezoek die een kastje voor de voordeur had staan. Iedereen komt toch achterom, vertelde ze mij. Maar wat als er brand uitbreekt bij de achterdeur, hoe komt u dan snel buiten? Daar was ze wel even stil van.” De brandweer zegt niet voor niets: brand kunnen we niet voorkomen, maar slachtoffers wel.  

Een brandveilig thuis 

Wist je dat de meeste woningbranden tegenwoordig ontstaan door onveilig gebruik van of door kapotte elektrische apparaten? Zo ga je veilig met elektra om:  

• Gebruik altijd originele laders om apparaten op te laden.  
• Laad apparaten niet langer op dan nodig is. 
• Koppel nooit meerdere stekkerdozen aan elkaar.  
• Laat apparaten niet op stand-by staan als je er niet bent.  
• Draai wasmachine, droger en vaatwasser alleen als je thuis bent.

Eerste hulp bij brand 

Als er toch brand uitbreekt, dan is het belangrijk dat je weet wat je moet doen. Door de rook heb je meestal maar 3 minuten om veilig buiten te komen. Handige tips om te vluchten bij brand:  

• Zorg voor een vluchtplan.  
• Loop eens met je ogen dicht van je slaapkamer naar de voordeur.  
• Oefen ook met huisgenoten.  
• Houd je vluchtroute vrij van spullen. 
• Leg sleutels op een vaste plaats.  
• Houd ramen en deuren gesloten.  
• Zorg voor rookmelders op iedere verdieping. 

Meer over brandveiligheid

Ontdek wat de Alliantie doet aan brandveilig wonen en wat je zelf nog meer kunt doen.